Đốm nâu là thuật ngữ dùng để mô tả các điểm, đốm sắc tố trên da bao gồm tàn nhang hay các đốm sắc tố khác (gọi chung là đốm nâu), chúng có một số điểm khác biệt nhất định:
Nguyên nhân: tàn nhang có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau bao gồm di truyền, tuổi tác, tác động của ánh nắng mặt trời, bệnh lý nội tiết tố hoặc dùng một số loại thuốc. Trong khi đó đốm nâu thường được gây ra bởi tác động của ánh nắng mặt trời và sự lão hóa tự nhiên của da.
Vị trí: Đốm nâu thường xuất hiện trên vùng gò má, trán, xung quanh mắt và môi, trong khi tàn nhang có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể.
Kích thước và hình dạng: Tàn nhang thường nhỏ hơn và đồng dạng hơn so với đốm nâu, trong khi đó đốm nâu có thể có nhiều kích thước lớn hơn và hình dạng khác nhau.
Hình 1: Tàn nhang ở trẻ nhỏ(nguồn: Dermnetnz.org)
Hình 2: Đốm nâu ở người lớn(nguồn: Dermnetnz.org)
Hiện nay cùng với sự đổi khí hậu, ô nhiễm và hiệu ứng nhà kính, việc tiếp xúc với tia UV nhiều hơn, ngoài ra căng thẳng trong công việc, cuộc sống dường như đã làm đốm nâu ngày một xuất hiện ở người trẻ tuổi hơn so với trước đây. Các đốm nâu không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng làm cho chúng ta cảm thấy mất thẩm mỹ và thiếu tự tin trong giao tiếp, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Có nhiều phương pháp điều trị đốm nâu khác như sử dụng kem bôi, thuốc uống hoặc các liệu pháp thẩm mỹ như pell da, laser, … Việc lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp phải được xác định bởi nguyên nhân gây ra và đặc điểm của từng trường hợp cụ thể.
Hình 3: BS đang xử lý đốm nâu bằng máy laser PiQo4®
Các phương pháp điều trị bao gồm:
+ Thuốc bôi: Sử dụng kem chống nắng phổ rộng SPS 30 trở lên ít nhất 2 lần mỗi ngày, chống nắng không làm mờ đi các đốm nâu hiện có nhưng giúp chúng ít trở nên đậm hơn và hạn chế các đốm mới xuất hiện. Các hoạt chất làm trắng da khác có thể kể tới như: Hydroquinoine, Arbutin, Vitamin C, Retinoids, AHA, các vitamin E, B3 cũng giúp hỗ trợ điều trị.
Một số loại thuốc bôi có thành phần Hydroquinoine, , Tretinoine, các hoạt chất peel da … tự ý sử dụng không đúng cách có thể để lại hậu quả xấu .
Ngoài ra còn nhiều phương pháp vật lý khác để điều trị đốm nâu bao gồm:
+ Áp ni tơ lỏng
+ Mài mòn da
+ Peel da hóa chất.
+ Laser
Trong đó đối với điều trị đốm nâu trên khuôn mặt, phương pháp sử dụng laser Nd:YAG tỏ ra ưu thế bởi điều trị được khu trú chỉ ngay tại thương tổn đốm nâu, ít đau, an toàn, không xâm lấn, khách hàng sau điều trị vẫn săn sóc da bình thường, và sinh hoạt bình thường mà không cần nghỉ dưỡng , nhưng khách hàng phải điều trị trung bình khoảng từ 3-5 lần để đạt được kết quả mong muốn. Đối đốm nâu ở nông trên bề mặt da (thượng bì) có thể điều trị bằng laser KTP 532nm, phương pháp này gây bóc tách thương tổn sắc tố đi một cách nhanh chóng và hiệu quả, nhưng cần chăm sóc kĩ lưỡng hơn và chỉ cần làm 1-2 lần để có hiệu quả tối ưu. Tuy nhiên một tỷ lệ nhỏ có thể gây các vết tăng sắc tố sau viêm tại vùng điều trị, để khắc phục điều này cần được bác sĩ khám đánh giá trước khi điều trị và sử dụng thông số điều trị thích hợp.
Gần đây với sự ra đời của laser xung pico giây, có độ xung ngắn hơn laser nano giây cũ tới 1000 lần, cho khả năng điều trị đốm nâu với hiệu quả cao hơn mà tỷ lệ các tác dụng không mong muốn giảm đi đáng kể.
Hiện nay phòng khám có công nghệ laser PiQo4® là laser pico giây của hãng Lumenis Hoa Kỳ , điều trị các đốm nâu này ít xâm lấn, hiệu quả tối ưu và chưa ghi nhận tác dụng phụ nào đáng kể.
Một số hình ảnh điều trị đốm nâu bằng laser PiQo4® tại phòng khám:
BS. NGÔ VĂN PHÚC LÂM
Phòng khám Da-Laser Bs.Vinh
